Perswijn proeft de cultwijnen van Nederlander Wilco Lam

Proeverij Dry River: Nieuw-Zeelands met Nederlands tintje

Nederlander Wilco Lam brengt cultdomein Dry River in Martinborough, Nieuw-Zeeland naar nieuwe hoogten.
Tekst door Lars Daniëls MV

Het verhaal van Dry River begint in 1979, toen dr. Neil McCallum en zijn vrouw Dawn land kochten op de plek waar vroeger een schapenboerderij was, ten westen van het dorp Martinborough. Ze plantten wijngaarden aan ten noordoosten van het dorp, op wat nu The Martinborough Terrace heet en wat een befaamd terroir is geworden.

Pinot Noir

De McCallums kozen hun locatie aanvankelijk vanwege het lokale klimaat. De smalle strook land bij Martinborough was een van de droogste plekken op het Noordereiland van Nieuw-Zeeland; het was er gunstig voor kwaliteitsdruiven als pinot noir en riesling. Toen onderzoek ook nog uitwees dat het stenige terras – dat de rivieren Ruamahanga en Huangarua zo’n 20.000 jaar geleden hebben afgezet – goed draineert en opwarmt, gingen de eerste stokken de grond in. De aanplant bestond uit pinot noir, chardonnay, gewürztraminer en pinot gris. In 1983 volgde meer pinot noir en McCallums persoonlijke lieveling, riesling, en nog weer later syrah. Nog steeds heeft Dry River een grote reputatie op het gebied van de genoemde witte variëteiten, maar de ware specialiteit van dit bedrijf is pinot noir.

Wilco Lam

Neil McCallum verkocht de wijngaarden en de wijnmakerij in 2003 aan de New Yorkse zakenman Julian Robertson en de Californische wijnproducent Reg Oliver, maar bleef tot 2011 als hoofdwijnmaker aan. De huidige wijnmaker, Wilco Lam, werkte nog onder McCallum en werd in 2014 verantwoordelijk voor de wijnen. Dat is bijzonder, want Wilco is geboren en getogen in Nederland. Hij deed hotelmanagement in Amsterdam en studeerde in Aberdeen, voordat hij naar het zuidelijk halfrond vertrok. Een carrière ‘in wijn’ was zijn doel. Na een postdoctorale studie wijnbouw en oenologie vond hij in 2009 werk bij Dry River. Tijdens ons interview blijkt al snel dat Wilco iemand is die met veel passie, kennis en nuance over zijn werk praat. Dat hij het niet doet voor een flitsend leven, bewijst zijn keuze voor Martinborough op jonge leeftijd. ‘In Martinborough is weinig te doen. Er wonen maar 1200 mensen, je kunt je sleutels in de auto laten als je in de supermarkt bent.’

Leren van Bourgogne

Waar hij het wel voor doet, is het werken met geweldige wijngaarden op een uitdagende plek en in de voetsporen van een beroemde pionier, Neil McCallum. Hij praat graag over de specifieke uitdagingen en de voortdurende zoektocht naar de beste balans in de wijngaarden en dus in de wijnen. Een voorbeeld is de uv-straling. Neil McCallum wist dat extra licht een beetje gebrek aan warmte kon goedmaken. Dus ontbladerde hij de druivenzone en legde zelfs reflecterend materiaal onder de stokken. Dat eerste doet Wilco nog steeds, maar het reflecterende materiaal heeft hij in 2014 weg laten halen. ‘Veel ultraviolet licht geeft dikke schillen en donkere aroma’s. Dat paste eerst wel bij Dry River, maar de wijnen werden té donker qua aroma’s. Overigens: aroma’s zijn belangrijk, maar tannine en zuren nog belangrijker. Wat dat betreft kunnen we nog veel leren van Bourgogne.’

De wijnen

Ik proefde wijnen van vier verschillende druiven: riesling, pinot gris, gewürztraminer en natuurlijk pinot noir. Dry River heeft een duidelijk eigen signatuur. Die heeft zich in de loop van bijna veertig jaar ontwikkeld. Wilco respecteert die uiteraard, maar veranderende tijden vragen om zelfreflectie en finetuning van de wijnen.

Riesling

De stijl van de Riesling van Dry River, afkomstig uit de Craighall Vineyard die werd aangeplant in 1983, is vrij duidelijk ontwikkeld. Wilco’s wijn heeft weinig gemeen met andere Rieslings van het zuidelijk halfrond, zoals de strakke, vaak al jong ietwat naar petroleum ruikende Australische versies. ‘Australiërs maken Riesling met hun Sémillon in gedachten – neutraal, laag alcohol en strak in zijn jeugd, met grote potentie zich qua aroma en textuur te ontwikkelen. Mensen begrijpen niet altijd wat jonge Riesling vertelt; geef hem tijd, zo’n wijn zit lang in een keurslijf, maar gaat zich geweldig ontplooien.’ Ook de Riesling van Dry River heeft baat bij geduld, maar heeft gelukkig nauwelijks pétrole.

‘Elzassers’

Dan de ‘Elzassers’: Pinot Gris en Gewurztraminer. Beide wijnen zijn zeer overtuigend; het is duidelijk dat Dry River veel ervaring heeft met deze rassen. Wilco: ‘De Elzas geldt als voorbeeld voor deze wijnen. Ze moeten rijp zijn, mogen zelfs decadent overkomen. Zuren zijn uiteraard van belang, maar het gaat om weelde. Dit zijn wijnen die je drinkt in je luie stoel.’ Het zijn wijnen van late oogst, waarbij botrytis welkom is. Wilco: ‘We gaan voor een breed aromatisch perspectief.’ De gisting vindt plaats in gebruikt hout, voltrekt zich spontaan en langzaam, de Pinot Gris krijgt weinig sulfiet en een spontane malo wordt niet geblokkeerd. Voor Gewurztraminer wordt meerdere malen geoogst, om naast de gewenste rijkdom ook genoeg zuren en rozengeur te hebben. ‘De malo voorkom ik bij Gewurztraminer; niet om het beetje zuurverlies, maar omdat ik er geen aroma’s van boter in wil’, vertelt Wilco.

Pinot Noir

Ten slotte proeven we drie jaargangen van het uithangbord, de Pinot Noir. De drie verschillende wijngaarden – Estate, Craighall en Lovat – worden biologisch bewerkt en geven behoorlijk verschillend fruit. Wilco: ‘Vooral Craighall is anders. Deze wijngaard is niet noord-zuid aangeplant, maar oost-west, en geeft meer reductie in de wijnen.’ De wijnen komen natuurlijk en vanzelfsprekend over, ondanks dat de jaargangsverschillen evident zijn én ondanks het feit dat Wilco de stijl van de Pinot Noir langzaam aan het veranderen is. De heel donkere aroma’s, nog wel proefbaar in 2010 en 2014, zijn sinds 2016 verdwenen. Hij gebruikt vaker hele trossen dan voorheen, voor meer florale aroma’s en frisheid. De gisting verloopt sinds 2013 spontaan en de inweekperiode is wat langer dan vroeger (15-21 dagen). Wilco doet nauwelijks pigeages meer (onderdompelen van de hoed), maar vooral nog remontages (overpompen), waardoor de extractie anders is. Gaaf dat het een Nederlander is die met veel respect voor zijn illustere voorganger en de status van Dry River dit cultdomein naar nieuwe hoogten brengt.

Proefnotities

De exclusieve Dry River-wijnen van Nederlands wijnmaker Wilco Lam zijn – in beperkte oplage – verkrijgbaar via de partnerwijnwinkels van Les Généreux.